اگر شما هم جزو علاقه مندان به فلزیابی و کاوش گنج هستید، حتما می دانید که لوپ یا کویل یکی از مهمترین بخش های هر فلزیاب است. لوپ وظیفه ارسال امواج الکترومغناطیس به زمین و دریافت سیگنال های بازتابی از فلزات را بر عهده دارد. پس طبیعی است که هرچه لوپ قویتر و با کیفیت تر باشد، عمق نفوذ و دقت فلزیاب در شناسایی فلزات بیشتر خواهد بود.
در این آموزش از فلزیاب توران، نکات و روش های کاربردی برای تقویت لوپ فلزیاب را به شما آموزش خواهیم داد تا بتوانید کیفیت و کارایی دستگاه خود را بهبود ببخشید.
شاید برای شما هم پیش آمده باشد که با فلزیابتان بیرون رفته اید اما نتوانسته اید فلزات را به خوبی شناسایی کنید یا حتی چیزی پیدا نکرده اید. یکی از دلایل اصلی این مشکل، ضعف لوپ دستگاه است. در حقیقت اگر لوپ فلزیاب نتواند به خوبی با خاک کوپل شود و امواج را به عمق کافی بفرستد، شانس شما برای کشف فلزات کاهش می یابد.
اما جای نگرانی نیست، چون با رعایت برخی نکات و ترفندها می توانید لوپ فلزیاب خود را تقویت کنید. پس با ما همراه باشید تا با رازهای ساخت یک لوپ قوی برای فلزیاب آشنا شوید.
فاکتورهای مهم در طراحی و ساخت لوپ قدرتمند
قبل از اینکه وارد جزئیات ساخت لوپ شویم، بهتر است ابتدا با پارامترهای مهم در طراحی لوپ فلزیاب آشنا شویم. عواملی که در عملکرد یک لوپ تاثیر زیادی دارند عبارتند از:
- سایز و شکل لوپ
- جنس و ضخامت سیم پیچ
- تعداد دور سیم پیچی
- نحوه پیچش و اتصالات
- ظرفیت خازنی و مقاومت الکتریکی
انتخاب صحیح و تنظیم بهینه این پارامترها کلید اصلی تقویت لوپ فلزیاب است. اما برای انجام این کار به دانش فنی و تجربه عملی نیاز است. در ادامه سعی می کنیم هر یک از این فاکتورها را به طور ساده و کاربردی برایتان توضیح دهیم.
انتخاب سایز و شکل مناسب لوپ
اولین قدم در ساخت یک لوپ کارآمد برای افزایش عمق فلزیاب، تعیین سایز و شکل مناسب آن است. لوپ های فلزیاب معمولا به شکل دایره یا بیضی ساخته می شوند که هرکدام مزایا و معایب خود را دارند. لوپ دایره ای متقارن تر است، پوشش 360 درجه دارد و ساخت آن ساده تر است. اما لوپ بیضوی و کشیده برای کاوش مناطقی که دسترسی محدودی دارند مناسب تر است.
سایز لوپ هم بستگی به نوع فلزیاب و کاربرد شما دارد. برای گنج یابی و کاوش عمیق به لوپ های بزرگ تر از 30 سانت نیاز است. اما برای فلزیاب های سکه و اشیاء ریز، لوپ های کوچکتر 20 تا 25 سانت مناسب تر هستند.
البته هرچه سایز لوپ بزرگتر باشد، حساسیت آن به فلزات کوچک کمتر می شود. پس باید بین عمق و حساسیت یک تعادل برقرار کنید. بهترین سایز برای یک لوپ همه کاره و پرقدرت بین 30 تا 45 سانت است.
جنس و ضخامت بهینه سیم پیچ
بدون شک یکی از مهمترین عوامل در تقویت لوپ فلزیاب، نوع و کیفیت سیم پیچ آن است. سیم پیچ لوپ باید از جنس عالی، رسانایی بالا، انعطاف پذیری مناسب و دوام کافی برخوردار باشد. برای این منظور پیشنهاد این است که از سیم های مسی چند رشته با روکش لاکی استفاده کنید. سیم های افشان به خاطر سطح تماس بیشتر، عملکرد بهتری نسبت به سیم های تک رشته دارند.
ضخامت سیم پیچ هم باید متناسب با سایز لوپ و فرکانس کاری فلزیاب انتخاب شود. برای لوپ های کوچک و فرکانس بالا، سیم های نازک تر با سایز AWG 24 تا 28 مناسب است. اما برای لوپ های بزرگ و فرکانس پایین تر سیم های ضخیم تر با سایز AWG 18 تا 22 بهتر جواب می دهند.
البته ضخامت بیش از حد سیم سبب افزایش وزن و حجم لوپ می شود که چندان مطلوب نیست. پس بهتر است یک سیم با ضخامت متوسط که مصالحه خوبی بین کارایی و وزن باشد انتخاب کنید. مثلا برای لوپ های بین 30 تا 45 سانت، سیم افشان با سایز AWG 20 تا 22 گزینه بهینه است.
تعداد دور و نحوه پیچش سیم در لوپ
قدم بعدی در تقویت لوپ فلزیاب، محاسبه تعداد دور و نحوه صحیح پیچش سیم پیچ است. هرچه دورهای سیم پیچ بیشتر باشد، میدان مغناطیسی قویتری تولید می شود و عمق نفوذ بیشتر می شود. اما از طرفی تعداد دور زیاد سبب افزایش ظرفیت خازنی و مقاومت الکتریکی لوپ می شود که نامطلوب است. پس باید یک حد بهینه و متعادل بین تعداد دور و اندازه لوپ پیدا کنید.
برای این کار بهتر است از فرمول ها و نرم افزارهای محاسبه ظرفیت و اندوکتانس لوپ استفاده کنید. اما به طور تجربی می توان گفت برای لوپ های 30 تا 45 سانتی بین 25 تا 35 دور و برای لوپ های بزرگتر تا 60 سانت بین 20 تا 25 دور سیم پیچی مناسب و کافی است.
فراموش نکنید که بیشتر از حد مجاز سیم پیچی نکنید چون تاثیر معکوس دارد. تعداد دور ایده آل سیم پیچی حدود 70 تا 80 درصد فضای لوپ را اشغال می کند.
نحوه پیچش سیم ها هم در کیفیت لوپ بسیار تاثیر گذار است. توصیه می کنیم از حالت سیم پیچی عنکبوتی یا چند ضلعی به جای دایره ای ساده استفاده کنید. برای این کار روی یک قالب یا فریم سبک از جنس چوب یا پلاستیک با ضخامت کم، شیارهای باریک به تعداد فرد ایجاد کنید و سیم را به صورت عنکبوتی و ضربدری داخل شیارها قرار دهید.
با این روش، لوپ سبک تر، منظم تر و از نظر الکتریکی بهینه تر خواهد بود چون فواصل هوایی بین سیم ها حفظ می شود و اثر خازنی کاهش می یابد.
برای اینکه بتوانید یک لوپ فلزیاب قدرتمند بسازید، باید پارامترهای کلیدی مانند سایز، تعداد دور پیچش، نوع سیم و اندوکتانس را با دقت انتخاب کنید. اما محاسبه و تعیین این مقادیر بهینه کار ساده ای نیست و نیاز به دانش فنی و تجربه زیادی دارد. برای سهولت کار شما، ما جدولی از مشخصات پیشنهادی برای ساخت لوپ در سایزها و حالات مختلف تهیه کرده ایم.
کافی است سایز دلخواه لوپ را از جدول انتخاب کنید و مقادیر مربوط به تعداد دور، جنس و ضخامت سیم را در آن رعایت کنید تا یک لوپ تقویت شده و آماده داشته باشید.
| سایز لوپ (سانتی متر) | تعداد دور پیچش | سایز سیم (AWG) | طول تقریبی سیم (متر) | اندوکتانس مورد نیاز (میکرو هانری) |
| 15 | 60 – 70 | 26 – 28 | 6 – 8 | 300 – 400 |
| 20 | 45 – 55 | 24 – 26 | 9 – 11 | 350 – 450 |
| 25 | 40 – 50 | 22 – 24 | 12 – 14 | 400 – 500 |
| 30 | 30 – 40 | 20 – 22 | 14 – 17 | 450 – 550 |
| 35 | 28 – 35 | 20 – 22 | 16 – 19 | 500 – 600 |
| 40 | 25 – 30 | 18 – 20 | 18 – 21 | 550 – 650 |
| 45 | 22 – 28 | 18 – 20 | 20 – 23 | 600 – 700 |
| 50 | 20 – 25 | 17 – 18 | 22 – 25 | 650 – 750 |
| 55 | 18 – 23 | 17 – 18 | 24 – 27 | 700 – 800 |
| 60 | 17 – 20 | 16 – 17 | 26 – 30 | 750 – 850 |
- سایز لوپ: منظور از سایز لوپ، قطر داخلی لوپ است که بر حسب سانتی متر بیان می شود. هرچه سایز لوپ بزرگتر باشد، سطح و عمق پوشش آن بیشتر است اما حساسیت و دقت آن در شناسایی فلزات کوچک کمتر می شود.
- تعداد دور پیچش: تعداد دفعاتی که سیم به دور قاب لوپ پیچانده می شود را تعداد دور پیچش می گویند. هرچه تعداد دور بیشتر باشد، شدت میدان مغناطیسی تولید شده توسط لوپ بیشتر است اما از طرفی مقاومت و ظرفیت خازنی لوپ را هم افزایش می دهد.
- سایز سیم: ضخامت یا قطر سیم مسی که برای پیچش لوپ استفاده می شود را سایز سیم می نامند که با استاندارد AWG بیان می شود. هرچه عدد AWG کمتر باشد، ضخامت سیم بیشتر است. سیم ضخیم تر توان بیشتری تحمل می کند اما انعطاف پذیری کمتر و وزن بیشتری دارد.
- طول تقریبی سیم: بر اساس سایز لوپ و تعداد دور پیچش، طول کل سیمی که برای ساخت لوپ لازم است محاسبه می شود. این مقدار را به صورت تقریبی و بر حسب متر در جدول آورده ایم تا قبل از شروع کار، بتوانید سیم مورد نیاز را تهیه کنید و کم یا زیاد نیاورید.
- اندوکتانس مورد نیاز: اندوکتانس یا ضریب القایی لوپ، پارامتر مهمی است که میزان مقاومت لوپ در برابر تغییرات جریان را نشان می دهد و کارایی آن را تعیین می کند. اندوکتانس لوپ باید متناسب با فرکانس کاری فلزیاب باشد تا بیشترین انتقال توان و حساسیت حاصل شود. اندوکتانس بر حسب میکرو هانری اندازه گیری می شود و مقدار بهینه آن در جدول ذکر شده است.
اتصالات و تنظیمات نهایی لوپ فلزیاب
آخرین مرحله برای تقویت فلزیاب شما، اتصال صحیح لوپ به مدار دستگاه و انجام تنظیمات لازم روی آن است. کابل رابط بین لوپ و مدار باید کاملا شیلد شده و ضد نویز باشد. بهترین گزینه کابل کواکسیال RG-58 است که باید طول آن تا حد ممکن کوتاه باشد، چون طول زیاد کابل باعث افت سیگنال و کاهش حساسیت می شود.
اگر طول کابل بیش از یک متر است، بهتر است یک تقویت کننده سیگنال هم در مسیر قرار دهید.
روش اتصال کابل به لوپ هم مهم است. معمولا یک سر به خروجی وسط سیم پیچ و سر دیگر به ابتدای سیم پیچ متصل می شود. توجه کنید که جهت سیم پیچی و اتصالات در دو طرف لوپ باید برعکس هم باشد. یعنی اگر در یک طرف سیم را از داخل به خارج می پیچید، در طرف دیگر از خارج به داخل بپیچید تا میدان های مغناطیسی همدیگر را خنثی نکنند.
بعد از نصب لوپ روی دسته فلزیاب، باید تنظیمات مربوط به بالانس زمین، تطبیق فرکانسی و حذف نویز را انجام دهید. این تنظیمات با توجه به شرایط محیطی، نوع خاک و هدف کاوش متفاوت است. بهتر است با تغییرات جزئی و تست عملی پارامترها را بهینه کنید تا به بهترین حالت ممکن برسید.
مثلا برای افزایش عمق فلزیاب، کافی است کمی از حساسیت و تفکیک فلزات بکاهید و فلزیاب را روی عمق بیشتر تنظیم کنید.
امیدواریم با خواندن این نکات و راهنمایی ها، بتوانید یک لوپ حرفه ای و قدرتمند برای فلزیاب خود بسازید و تجربه لذت بخش گنج یابی را دوچندان کنید.
اگر هم وقت یا دانش کافی برای ساخت لوپ اختصاصی را ندارید، پیشنهاد می کنیم از لوپ های آماده و باکیفیت موجود در فروشگاه ما استفاده کنید. فروشگاه فلزیاب توران آماده است با ارائه مشاوره تخصصی و تجهیزات اصلی، شما را در بهبود عملکرد دستگاهتان یاری کند. شما می توانید برای خرید یا ارتقاء فلزیاب و ملحقات آن با ما تماس بگیرید.
